Referandum Nasıl Olur

Siyasî iktidar aracılığıyla edinilen bir kararın yönetilenler aracılığıyla onay edilip edilmediğini kesinleştirmek amaçlı yapılmış olan halkoylaması. Milletin idareye direk katılma biçimlerinden biridir.

Birçok ülkede farklı şekillerde uygulanır. Referandum kavramı İsviçre’de plebisitle eşanlamlı olarak kullanılır. Plebisitin çoğunlukla siyasî neticeler doğurmasına karşın, referandumun neticeleri hukuksaldır. Nedeni Ise refarandum bir yasama uzuvu aracılığıyla hazırlanarak onay edilen hukuki bir metnin halkoyuna sunulması, plebisitse bu şekilde bir evreden geçmeden bir konu ya da bir birey ile ilgili milletin tercihinin sorulmasıdır. Türkiye’de bugüne civarı üç defa referandum inşa edildi. İlk referandum 27 Mayıs Hareketi’nden ardından ortaya konulan Kurucu Meclis’in hazırladığı 1961 Anayasası’nın milletin onayına sunulmasıydı. İkinci referandumsa 12 Eylül 1980’den ardından kurulan Danışma Meclisi’nin hazırladığı anayasanın kabulüyle alakalı olarak inşa edildi. 7 Kasım 1982’de yapılmış olan bu referandumla hem bir anayasa, hem bir de MGK Başkanı Kenan Evren’in Cumhurbaşkanımız olması onay edildi. 1982 Anayasası’nın 104. maddesi cumhurbaşkanına, gereken gördüğü halde anayasa değişikliklerine ilişkili olarak yasaları halkoyuna sağlamak yetkisini vermektedir. Üçüncüsü, 6 Eylül 1987’de 1982 Anayasası’yla eskiyen siyasilere sunulan politika inşa etme yasağının kaldırılması amaçlı yapılmış olan referandumdur.